قبل از اینکه فناوری DDR4 وارد صحنه شود، این DDR3 بود که به‌عنوان فناوری اصلی خریداران حافظه رم، به مصرف کنندگان ارائه می‌شد. با این حال، هنگامی که هاینکس اعلام کرد که اولین ماژول ۱۲۸ گیگابایتی با تراکم بالا مبتنی بر ۸ گیگابایت فناوری DDR4 را توسعه داده است، فناوری پیشین به آرامی جایگاه خود را از دست داد. DDR3 در چنین وضعیتی از رده خارج شده و قیمت خود را نیز از دست داد و کم کم جایگاه خود را به فناوری برتر DDR4 که دارای امکانات مجهزتری هم بود، داد. این فناوری عملکرد بهتری داشت و تقریبا همه‌ی کاربران و خریداران بازار، این فناوری را به جای DDR3 انتخاب می‌کنند. البته هنوز هم چندین سوال بی پاسخ وجود دارد که مورد این موضوع می‌خواهیم با همدیگر بررسی کنیم.
در مقاله‌ی زیر ما در مورد تفاوت‌های عمده بین DDR4 و DDR3 بحث خواهیم کرد. این مقاله کامل بوده و در مورد همه‌ی موارد، از جمله قیمت، سرعت و غیره صحبت خواهد شد. بنابراین، بدون فوت وقت، بحث‌های خود را شروع می‌کنیم.
حافظه رم چیست؟
تفاوت بین DDR3 و DDR4
افرادی که پا به این مطلب گذاشته‌اند، احتمالا جواب این سوال را می‌دانند، اما کسانی که آشنایی چندانی با حافظه رم ندارند، باید بگوییم که حافظه رم در ساده‌ترین حالت ممکن، یک حافظه دسترسی تصادفی است که به‌صورت سخت افزار فیزیکی، در رایانه شما قرار می‌گیرد. این حافظه می‌تواند اطلاعات شما را به‌صورت موقت ذخیره‌سازی کند. اطلاعات ذخیره شده در حافظه رم، در هر زمان و به هر ترتیبی فعال بوده و قابل خواندن و نوشتن خواهد بود. این بدان معنی است که رم هنگام پردازش داده‌ها عملکرد بهتری داشته و بسیار سریع‌تر از حافظه داخلی عمل خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: راهنما قدم به قدم ارتقا رم لپ تاپ
حافظه رم با فناوری DDR3 سومین نسل از چیزی است که هم‌اکنون با نام SDRAM یا همان حافظه دسترسی تصادفی همزمان و پویا شناخته می‌شود و قبلا، هنگام انتخاب حافظه، به‌عنوان رم اصلی شناخته می‌شد. با این حال، از زمانی که حافظه DDR4 در سال ۲۰۱۴ معرفی شده است، ما شاهد کاهش گسترده فروش DDR3 در سراسر جهان بوده‌ایم.
مانند اکثر فناوری‌های جدید، حافظه رم DDR4 با مجموعه‌ای از ویژگی‌ها و پیشرفت‌های جالب نسبت به نسل قبلی خود ارائه شده است. سرعت در این فناوری بسیار بالا رفته است و شاهد ظرفیت بیشتری نیز هستیم. در حالت کلی نیز کیفیت ساخت بهتری برای حافظه رم DDR4 در نظر گرفته شده است. با این حساب، بیایید کمی نگاه دقیق‌تری به برخی از تفاوت‌های پیچیده‌تر بین این دو ماژول حافظه رم داشته باشیم.
تفاوت بین DDR4 و DDR3 در چیست؟
تفاوت بین DDR3 و DDR4
اولین و بارزترین تفاوتی که بین حافظه رم DDR3 و DDR4 وجود دارد، در گره‌های پین آن‌ها است. هنگامی که حافظه رم DDR3 در سال ۲۰۰۷ معرفی شد، با یک گره ۲۴۰ پین همراه بود که برای مادربردهای نسل قدیمی طراحی شده بود و در اختیار تمام کاربران قرار گرفت. با این حال، هنگامی که هفت سال بعد حافظه رم DDR4 وارد بازار شد، دیگر شاهد همان گره ۲۴۰ پین نبودیم. توسعه دهندگان از یک گره پین بزرگ‌تر ۲۸۸ واحدی استفاده می‌کردند که در هنگام مقایسه این دو، شاهد افزایش چشمگیری در تعداد پین‌ها بودیم.
بنابراین، افرادی که به دنبال خرید حافظه رم بهبود یافته هستند، این افزایش به چه معنا خواهد بود. در نهایت، این روند بدین معنی است که حافظه رم DDR4 با مادربردهای DDR3 سازگار نخواهد بود. این موضوع به نوبه خود، به معنای هزینه‌های اضافی برای هر فردی است که می‌خواهد از DDR3 به DDR4 ارتقا دهد و نکته‌ی منفی این ارتقا خواهد بود.
از طرف دیگر، طول این دو DDR متفاوت، تغییری پیدا نکرده است و تقریبا هر کدام ۱۳۳ میلی‌متر طول دارند. این بدان معنی است که توسعه دهندگان باید فاصله بین هر پایه را با ۰.۱۵ میلی‌متر کاهش روبرو سازند تا ۴۸ پین اضافی فناوری DDR4 بتواند روی آن جا شود. ارتفاع بین دو ماژول هنگام برداشتن هیت سینک، نیز کمی بیش از یک میلی‌متر بین این دو فناوری تفاوت دارد. اما با هیت سینک‌های دائما در حال تغییری که این روزها، تولیدکنندگان روانه بازار می‌کنند، برای ما به عنوان یک مصرف کننده، هیچ تفاوتی در دنیای واقعی ایجاد نمی‌کند.
با کنار گذاشتن ظاهر این فناوری، می‌توانیم برخی از تفاوت‌های فنی بیشتری را که حافظه رم DDR4 و DDR3 با همدیگر دارند را بررسی کنیم.
اختلاف ولتاژ
تفاوت بین DDR3 و DDR4
هر دو حافظه رم DDR4 و DDR3 در زمینه سطح ولتاژ کاملا متفاوت از همدیگر عمل می‌کنند. مانند تمام مولفه‌های سخت افزاری، حافظه رم نیز برای کارکرد به مقدار مشخصی انرژی نیاز دارد. حافظه رم DDR3 هنگام استفاده به ولتاژ ۱.۵ ولتی نیاز دارد و این در حالی است که حافظه رم نسل جدید با ۱.۲ ولت انرژی نیز کار می‌کند. در یک مقیاس بزرگ‌تر، این موضوع اساسا می‌تواند به‌عنوان تقریبا ۱۵ وات اختلاف تعبیر شود.
از نظر کاربر روزمره، این امر تقریبا بی ربط به برخی از موضوعات تلقی می‌شود. با این حال، برای کامپیوترهای بزرگ‌تری که سرورهایی با هزاران ماژول جداگانه دارند، این ۱۵ وات اضافی در هر شاخه می‌تواند به افزایش بسیار زیادی از انرژی بدل شود. علاوه بر این، حافظه رم هایی با ولتاژ پایین‌تر، بسیار پایدارتر عمل خواهند کرد و در ایجاد یک ماشین در حال اجرا، بسیار کارآمدتر خواهد بود.
کلاک ساعت
تفاوت بین DDR3 و DDR4
تفاوتی ندارد که به پردازنده، حافظه رم یا GPU در این زمینه نگاه کنیم، سرعت کلاک سخت افزار باید تحلیل فنی هر سخت افزاری، مهم تلقی شده و مورد بررسی قرار گیرد. در بیشتر موارد، نه تنها این موضوع بر عملکرد سخت افزار تاثیر می‌گذارد، بلکه روی قیمت نیز تاثیر مستقیم خواهد داشت. در مقایسه با حافظه رم DDR3، حافظه رم DDR4 تفاوت قابل توجهی در کلاک ساعت دارد، اما قبل از اینکه به آن بپردازیم، لازم است این نکته را توضیح دهیم که کلاک ساعت به چه معنا است و چگونه روی عملکرد سیستم شما تاثیر می‌گذارد.
همان‌طور که در بالا به آن اشاره شده بود، حافظه رم، حافظه کاری کامپیوتر شما است. این رفت و آمد بین پردازنده و هارد دیسک شما است که داده‌های قابل خواندن فوری را به ترتیب و در زمان مشخصی در خود نگه می‌دارد. هم اکنون، همان‌طور که احتمالا همه‌ی ما می‌دانیم، حافظه رم در انواع مختلفی وجود دارد. به‌طور مثال می‌توانیم به مدل‌های ۲ گیگابایتی، ۴ گیگابایتی، ۸ گیگابایتی و موارد دیگر اشاره کنیم. این عدد نشان دهنده آن است که هر بار، حافظه رم می‌تواند این بار از اطلاعات را ذخیره سازی کند. سرعت کلاک برحسب مگاهرتز اندازه گیری می‌شود و بیانگر سرعت حافظه رم شما در هنگام ارتباط با پردازنده است که می‌تواند داده‌ها را خوانده و بنویسد. بنابراین، به‌عنوان یک قاعده کلی، معمولا هنگام استفاده از برنامه‌های رم با تقاضاهای زیاد مانند فتوشاپ، رم سرعت و عملکرد بهتری خواهد داشت.
بیشتر بخوانید: معرفی ۷ نرم افزار برای تست عملکرد و بنچمارک کامپیوتر
می‌دانیم که حداکثر سرعت حافظه رم DDR3 در حد ۲۱۳ مگاهرتز است. در مقابل، حافظه رم DDR4 نیز با سرعت ۲۱۳ مگاهرتز شروع شده و می‌تواند تا حداکثر ۴۸۰۰ مگاهرتز نیز برسد که به معنای سرعت انتقال بسیار سریع‌تر آن است. این موضوع سبب می‌شود که حافظه رم DDR4 یک قدم دیگر بهتر از نسل قبلی خود عمل کند.
الگوریتم تازه‌سازی
تفاوت بین DDR3 و DDR4
به عبارت ساده‌تر، الگوریتم تازه سازی یا همان Refresh Rate، به این معنی است که حافظه رم شما چندبار می‌تواند خود را تازه‌سازی کند تا اطمینان حاصل کند که بیش از حد بیکار نخواهد بود. حافظه رم قدیمی DDR3 برای این منظور از دو الگوریتم مختلف استفاده می‌کند که عبارتند از الگوریتم AR برای بازخوانی خودکار و الگوریتم SR برای تازه‌سازی خودکار. بسته به سناریو و میزان استرس وارد شده به سیستم، این دو می‌تواند تغییر پیدا کند. با این حال، حافظه رم DDR4 فقط از تازه‌سازی خودکار استفاده می‌کند؛ به این معنی که به‌طور فعال حافظه رم تازه‌سازی شده و تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که این اطمینان وجود داشته باشد که هیچ اطلاعات تازه‌ای در انتظار پردازش نیست. چنین روندی سبب می‌شود که با حافظه رم DDR4، مصرف کمتری از انرژی را شاهد باشیم. این راه برای توسعه دهندگان نیز همیشه هموار خواهد بود که فقط از AR استفاده کرده و یک محصول کارآمد داشته باشند.
تاخیر زمانی
تاخیر، یا زمان بندی حافظه، تجزیه و تحلیل سرعت سریع حافظه رم شما هنگام انجام عملیات لازم برای خواندن یا نوشتن داده‌های ذخیره شده است و بدین شکل تعریف می‌شود. زمان بندی حافظه در نانو ثانیه اندازه گیری می‌شود و معمولا در چهار پارامتر اصلی CL، RP، RCD و RAS نمایش داده می‌شود.
هر پارامتر، مربوط به عملکرد متفاوتی است که حافظه رم باید هنگام مکان یابی داده‌های استفاده شده توسط یک برنامه انجام دهد. بدون داشتن المان‌های فنی زیاد، می‌توان فناوری حافظه رم را مانند صفحات گسترده اکسل در نظر گرفت. هنگام ذخیره‌سازی اطلاعات مورد نیاز برنامه‌های سیستم کاربر، از سطرها و ستون‌ها استفاده می‌شود. بنابراین، هنگامی که برنامه‌ای نیاز به استفاده از داده‌های ذخیره شده روی حافظه رم داشته باشد، این حافظه باید داده‌های درخواستی را با تعیین یک ستون و ردیف جداگانه پیدا کند. بنابراین، به عنوان یک قانون کلی، زمان بندی سریع‌تر معمولا به معنای عملکرد بهتر نیز خواهد بود.
تفاوت بین DDR3 و DDR4
با توجه به چنین نکته‌ای، لازم است تاثیری که سرعت کلاک سریع روی زمان‌بندی حافظه رم شما دارد، ذکر شود. از ده یا نه بار، هرچه سرعت کلاک بیشتر باشد، تاخیر نیز کندتر خواهد بود. این لزوما به معنای کندتر بودن حافظه رم شما نیست، بلکه به این معنی است که زمان بندی آن کندتر خواهد بود. همان طور که می‌دانیم، این تنها بخشی است که عملکرد حافظه رم تشکیل می‌یابد.
به بیان دقیق‌تر، حافظه رم DDR3 در حال حاضر با ۱۱ کلاک ساعت کار می‌کند که برای تکمیل خواندن به ۱.۷۵ نانو ثانیه زمان نیاز دارد. از طرف دیگر، حافظه رم DDR4 نیز با ۱۵ کلاک ساعت کار می‌کند که برای انجام همان کار، به ۱۴.۰۶ نانو ثانیه زمان نیاز خواهد داشت. این اختلاف تقریبا ۲ درصدی است و بنابراین قطعا تفاوت چندان زیادی نخواهد بود. اما بالاخره می‌توان روی آن حساب کرد.
ظرفیت حافظه
ظرفیت حافظه کاملا در طی این دو فناوری رو به جلو بوده است و یک پیروزی کامل برای DDR4 محسوب می‌شود. ظرفیت حافظه اهمیت ویژه‌ای پیدا کرده است و مخصوصا وقتی که به تسک‌های چند وظیفه‌ای یا بازی کردن نگاه کنیم، ظرفیت بیشتر یکی از دلایل مهمی است که کاربران می‌توانند حافظه رم DDR4 را انتخاب کنند. حافظه رم DDR3 لز ۵۱۲ مگابایت تا ۸ گیگابایت ارائه شده است و این در حالی است که حافظه رم DDR4، در مقایسه، از ۴ گیگابایت تا ۱۶ گیگابایت را پشتیبانی می‌کند. این بدان معنی است که حافظه رم DDR4 به طور بالقوه می‌تواند دوبرابر حافظه DDR3 را در خود جای دهد. بدون داشتن ذهنیت، مزایای ظرفیت بیشتر حافظه رم، همواره قابل توجه بوده است و مطمئنا هنگام بالا بردن ظرفیت حافظه رم، تفاوت زیادی را در عملکرد مشاهده خواهیم کرد.
تفاوت حافظه رم DDR4 در برابر حافظه رم DDR3 از نظر قیمت
تفاوت بین DDR3 و DDR4
سرانجام، به سوال بزرگی که بیشتر خریداران می‌خواهند در مورد آن بدانند می‌رسیم و آن هم هزینه است. فکر می‌کنید تفاوت هزینه بین حافظه رم DDR4 و DDR3 چگونه خواهد بود؟ آیا حافظه رم DDR4 ارزش سرمایه گذاری اضافی را دارد؟
خب، اجازه ندهید که خیلی خودمان را گیج کنیم. ما اکنون در قرن بیست و یکم زندگی می‌کنیم و هر کاربر کامپیوتری از حافظه رم DDR4 استفاده می‌کند؛ مگر آنکه شما از یک کامپیوتر کاملا قدیمی استفاده کنید. یقینا بدون هیچ فکری باید از حافظه رم DDR4 استفاده کرد و دلایلی مانند عملکرد بهتر، ظرفیت بهتر، کیفیت ساخت بهتر، اتلاف حرارتی کمتر و خیلی از فاکتورهای دیگر می‌تواند این موضوع را برای ما اثبات کند. حافظه رم DDR4 در هر زمینه‌ای بهتر از حافظه رم DDR3 عمل می‌کند. امروزه شما حتی برای خرید حافظه رم DDR3 نیز باید هزینه‌ی بیشتری نسبت به DDR4 صرف کنید. نیازی به گفتن نیست که برای سازگاری باید از اجزای کامپیوتر قدیمی نیز بهره ببرید و این هزینه‌های شما را افزایش خواهد داد.
بیشتر بخوانید: مقایسه نسل های cpu اینتل
بنابراین، برای پاسخ کوتاه به سوال قبلی، باید گفت که حافظه رم DDR4 صد در صد ارزش بهتری برای خرید دارد. اگر پنج سال پیش قصد داشتیم به این سوال پاسخ دهیم، یقینا فکر دیگری خواهیم داشت. خوشبختانه امروزه حافظه رم DDR4، به‌صورت کامل حافظه رم DDR3 را از رده خارج کرده است.
اگر اجزای کامپیوتر شخصی ما از فناوری نسل آخر استفاده می‌کند، همواره توصیه شده است که کل ساختار خود را ارتقا دهید. در حال حاضر یک سری اجزای مقرون به صرفه در بازار وجود دارد. این بدان معنی است که شما می‌توانید با هزینه‌ای کمتر از ۳۰۰ دلار، یک کامپیوتر شخصی خود را توسعه دهید.
عملکرد کارکرد همزمان DDR3 و DDR4
تفاوت محسوس دیگری که بین دو نوع حافظه رم DDR3 و DDR4 وجود دارد، نحوه قرارگیری فیزیکی پین‌ها در هر ماژول است. حافظه رم DDR3 از کانکتور ۲۴۰ پین استفاده می‌کند و تفاوتی که بین این دو حافظه رم وجود دارد، سبب چنین اختلافی می‌شود. حال شاید این سوال را داشته باشید که چرا این تفاوت وجود دارد؟ مادربرد و پردازنده‌ای که با حافظه رم DDR3 کار می‌کند، نمی‌تواند با حافظه رم DDR4 کار کند و عکس این قضیه نیز وجود دارد. اتصالات مختلف، اطمینان می‌دهند که هیچ کس به‌طور تصادفی نوع اشتباهی از حافظه را نصب نخواهد کرد. همچنین باید توجه داشته باشید که همه‌ی حافظه رم‌ها با تمام پردازنده‌ها حتی با قرار گرفتن در مادربرد کار نمی‌کنند. بدین ترتیب شما باید زمانی را برای تحقیق کنار گذاشته و از سازگاری تمام قسمت‌های کامپیوتر شخصی خود اطمینان حاصل کنید. شما می‌توانید از ابزارهای فوق العاده کاربری در این زمینه استفاده کرده و ببینید که چه قطعه‌هایی با همدیگر کار می‌کنند و چه المان‌هایی چنین شرایطی نخواهند داشت.
همچنین باید اشاره‌ای هم به حافظه رم DDR3L داشته باشیم. این حافظه رم دارای پین‌های مشابه بوده و با هر پردازنده و مادربردی که با حافظه رم DDR3 کار کند، کار خواهد کرد. حال تفاوت بین آن‌ها در چیست؟ حافظه رم DDR3L می‌تواند هم در ۱.۵ ولت و هم در ۱.۳۵ ولت کار کند و این در حالی است که حافظه رم DDR3 تنها در ۱.۵ ولت کار می‌کند.
با تمامی این گفته‌ها، ما امیدوار هستیم که این مقاله بتواند برای شما آموزنده باشد و توانسته باشید که جواب تمامی سوالات خود را از آن دریافت کنید. ما سعی کردیم اصلی‌ترین تفاوت‌های حافظه رم DDR4 و DDR3 را بیان کرده و دید بهتری نسبت به حافظه رم به شما بدهیم. اگر سوال‌های بیشتری دارید یا دوست دارید که اطلاعات کاملی از این موضوع دریافت کنید، می‌توانید در کامنت‌ها آن را مطرح کنید.